
- Inteligentne tachografy drugiej generacji (SMART II)
- Zgłaszanie międzynarodowych transportów drogowych w rejestrze SENT – Rejestr RMPD
- Digitalizacja dokumentów: e-FTI i e-CMR
- Zmiany w systemach celnych
Rok 2025 przyniesie istotne zmiany w sektorze transportu, spedycji i logistyki (TSL), zarówno w Polsce, jak i w całej Unii Europejskiej. Firmy logistyczne oraz ich pracownicy muszą być gotowi na nowe regulacje, które obejmują m.in. wprowadzenie inteligentnych tachografów, zmiany w przepisach celnych, rozszerzenie systemu SENT, czy zwiększone wymagania dotyczące ekologii. Poniżej przedstawiamy szczegółowy przegląd najważniejszych zmian.
1. Inteligentne tachografy drugiej generacji (SMART II)
Od 1 stycznia 2025 roku wszystkie pojazdy o masie powyżej 3,5 tony wykonujące transport międzynarodowy będą musiały być wyposażone w inteligentne tachografy drugiej generacji. Te urządzenia, oprócz standardowego zapisu czasu pracy i odpoczynku, wprowadzą nowe funkcje, takie jak automatyczny zapis przekraczania granic, zdalny odczyt danych przez służby kontrolne, czy dokładniejszy zapis danych dotyczących trasy, prędkości i miejsca postoju. Tachografy nowej generacji mają na celu zwiększenie transparentności i ograniczenie manipulacji w zapisach, co przełoży się na uczciwsze warunki konkurencji. By dać przewoźnikom dodatkowy czas na dostosowanie się do wymogów, kraje członkowskie UE zgodziły się zawiesić kary do końca lutego 2025. Co istotne, w nowo rejestrowanych pojazdach ciężarowych inteligentne tachografy drugiej generacji są już obowiązkowo instalowane od sierpnia 2024 roku.
2. Zgłaszanie międzynarodowych transportów drogowych w rejestrze SENT – Rejestr RMPD
System SENT, który służy monitorowaniu przewozu towarów wrażliwych, przeszedł już istotne zmiany w 2024 roku, kiedy to w życie weszła nowelizacja przepisów. Zgodnie z jej zapisami wszystkie zagraniczne ciężarówki wykonujące transport międzynarodowy do Polski lub z Polski, o charakterze wymagającym posiadania zezwolenia jednorazowego, zezwolenia wielorazowego (CEMT/EKMT) lub wyjątku od zezwolenia w oparciu o umowę międzynarodową, podlegają pod obowiązek rejestracji w systemie SENT (System Elektronicznego Nadzoru Transportu). Zgodnie z nowymi przepisami obowiązek rejestracji przewozu drogowego rzeczy dotyczy:
- od 1 listopada 2024 r. – przewoźników, którzy nie mają siedziby w państwie członkowskim UE, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim EFTA,
- od 1 stycznia 2025 r. – przewoźników z innych państw członkowskich Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państw członkowskich EFTA.
Wprowadzenie tych zmian ma na celu zwiększenie transparentności w przewozach międzynarodowych, szczególnie w zakresie przewozów towarów wrażliwych, a także lepsze monitorowanie tras i ładunków, co ma za zadanie ograniczyć nadużycia oraz nielegalne przewozy.
3. Digitalizacja dokumentów: e-FTI i e-CMR
Unia Europejska dąży do cyfryzacji branży transportowej. Zastąpienie tradycyjnych, papierowych dokumentów przewozowych cyfrową wymianą danych ma usprawnić procesy logistyczne, zmniejszyć koszty administracyjne i poprawić transparentność w sektorze transportowym. Ramy prawne dla cyfryzacji dokumentacji transportowej w Unii Europejskiej wprowadziło Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1056 z dnia 15 lipca 2020 r. w sprawie elektronicznych informacji dotyczących transportu towarowego (eFTI). Rozporządzenie eFTI weszło w życie 21 sierpnia 2024 roku. Od tego dnia państwa członkowskie są zobowiązane do akceptowania elektronicznych informacji dotyczących transportu towarowego przekazywanych za pośrednictwem certyfikowanych platform eFTI.
W dniu 20 grudnia 2024 r. opublikowano w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) 2024/2024 z dnia 26 lipca 2024 r., które ustanawia wspólny zestaw danych eFTI oraz podzbiory danych eFTI. W związku z tym harmonogram wdrażania eFTI obejmuje następujące etapy:
- Styczeń 2025 – Państwa członkowskie mogą rozpocząć opracowywanie systemów IT opartych na specyfikacjach pierwszych aktów wykonawczych eFTI. Systemy te umożliwią organom cyfrową weryfikację dokumentów przewozowych.
- Wrzesień 2025 – Komisja Europejska przyjmie pozostałe specyfikacje, w tym wymagania techniczne i funkcjonalne dla platform eFTI oraz zasady ich certyfikacji.
- Styczeń 2026 – Platformy eFTI i dostawcy usług będą mogli rozpocząć przygotowania do operacji, a organy krajowe będą miały możliwość akceptowania danych z certyfikowanych platform.
- Lipiec 2027 – Rozporządzenie eFTI stanie się w pełni obowiązujące. Organy państw członkowskich będą zobowiązane do przyjmowania elektronicznych informacji o przewozach przesyłanych za pośrednictwem certyfikowanych platform.
4. Zmiany w systemach celnych
Od 1 stycznia 2025 roku w Polsce wdrożony został system AIS/IMPORT PLUS, który zastąpił dotychczasowy system AIS/IMPORT. Zmiana ta wynika z konieczności dostosowania polskich procedur celnych do przepisów Unijnego Kodeksu Celnego (UKC) oraz nowych wymogów w zakresie zgłaszania towarów przywożonych na obszar celny Unii Europejskiej. Nowy system umożliwia m.in. automatyczne przetwarzanie zgłoszeń, co znacząco skraca czas odprawy, elektroniczne przekazywanie dokumentów, eliminując konieczność składania dokumentacji w formie papierowej, czy integrację z innymi systemami PUESC, co pozwala na wymianę danych z innymi procedurami celnymi, takimi jak NCTS2 (tranzyt) czy AES (wywóz).

Kompleksowa obsługa logistyczna all-in-one – transport, agencja celna, magazynowanie.
Skorzystaj z oferty, aby uprościć zarządzanie łańcuchem dostaw. Usługi transportowe, celne i magazynowe 3CARGO to gwarancja bezpieczeństwa i terminowości.
Inteligentne tachografy drugiej generacji (SMART II) to zaawansowane urządzenia rejestrujące czas pracy i odpoczynku kierowców, automatycznie zapisujące przekraczanie granic, a także umożliwiające zdalny odczyt danych przez służby kontrolne. Ich celem jest zwiększenie transparentności oraz ograniczenie manipulacji w zapisach. Od 1 stycznia 2025 roku wszystkie pojazdy o masie powyżej 3,5 tony wykonujące transport międzynarodowy muszą być wyposażone w tachografy SMART II, a w nowo rejestrowanych pojazdach montowane są one już od sierpnia 2024 roku.
Od 1 stycznia 2025 roku obowiązek rejestracji w systemie SENT obejmie przewoźników z krajów UE, Szwajcarii i państw EFTA, wykonujących transport międzynarodowy do lub z Polski. System SENT monitoruje przewozy towarów wrażliwych, a jego rozszerzenie ma na celu zwiększenie transparentności transportu oraz ograniczenie nadużyć i nielegalnych przewozów. Przewoźnicy spoza UE zostali objęci tym obowiązkiem już od 1 listopada 2024 roku.
Digitalizacja dokumentów e-FTI i e-CMR oznacza stopniowe przejście z papierowych dokumentów przewozowych na elektroniczną wymianę danych. Proces ten ma na celu usprawnienie operacji logistycznych, redukcję kosztów administracyjnych i poprawę transparentności. Państwa członkowskie UE są zobowiązane do akceptowania e-dokumentów od 21 sierpnia 2024 roku, a pełna implementacja rozporządzenia e-FTI nastąpi do lipca 2027 roku, kiedy to wszystkie organy państwowe będą zobligowane do ich przyjmowania.
Od 1 stycznia 2025 roku w Polsce wdrożono system AIS/IMPORT PLUS, który zastąpił dotychczasowy AIS/IMPORT. Nowy system dostosowuje procedury celne do Unijnego Kodeksu Celnego (UKC) i usprawnia proces zgłaszania towarów poprzez automatyczne przetwarzanie zgłoszeń, elektroniczne przesyłanie dokumentacji oraz integrację z innymi systemami celnymi, takimi jak NCTS2 (tranzyt) czy AES (wywóz). Dzięki tym zmianom odprawy celne są szybsze i bardziej efektywne.