EKSPERT RADZI – metoda podzielonej płatności VAT
Przedstawiamy Państwu nową serię artykułów/wywiadów poświęconych tematyce ważnej, niekoniecznie branżowej, ale kluczowej dla sektora Małych i Średnich Przedsiębiorstw – dla osób prowadzących działalność gospodarczą. Seria publikacji EKSPERT 3CARGO RADZI to cykl autorski, oparty o wiedzę osób bezpośrednio związanych z Nami – Zachęcamy do lektury.
Spis treści:
CZYM JEST METODA PODZIELONEJ PŁATNOŚCI VAT ?
Od lipca tego roku polscy przedsiębiorcy mają możliwość płacenia za faktury metodą split payment, czyli podzielonej płatności VAT. O nowych regulacjach Ministerstwa Finansów rozmawiamy z Małgorzatą Kulas – Główną Księgową 3CARGO.
3CARGO: Split payment. Małgorzato, to obecnie jeden z najgoręcej omawianych tematów w polskim środowisku biznesowym. Opowiedz nam proszę w wielkim skrócie na czym to polega i kto może skorzystać?
Małgorzata Kulas: Split payment – temat jest banalnie prosty, ale czy korzystny dla przedsiębiorców? Hm… czas pokaże.
Trochę teorii: Split payment – czyli metoda podzielonej płatności VAT, to nowe rozwiązanie wprowadzone przez Ministerstwo Finansów jako narzędzie walki z wyłudzeniami VAT.
Jak to działa: Metoda ta polega na rozdzieleniu płatności za fakturę na kwotę netto i kwotę naliczonego podatku VAT. Płatność kwoty netto zostaje przekazana na firmowy rachunek bankowy przedsiębiorcy, natomiast kwota VAT trafia na subkonto VAT utworzone do firmowego rachunku bankowego.
Jak na razie jest to dobrowolna opcja regulowania płatności, która może być realizowana tylko w relacji B2B. Nie mogą z niej korzystać zwykli konsumenci, przedsiębiorcy, którzy otrzymali fakturę bez kwoty VAT oraz przedsiębiorcy z branż objętych mechanizmem odwróconej płatności VAT.
SPLIT PAYMENT W PRATYCE
3CARGO: Podaj proszę przykład, chcąc zapłacić za fakturę wysyłam przelew tradycyjny i co dalej?
Małgorzata Kulas: Nie, nie, nie… to tak nie działa. Załóżmy, że jesteś płatnikiem, który chce dokonać przelewu za fakturę w taki sam sposób, w jaki robiłeś to dotychczas. Z tą różnicą, że teraz możesz zdecydować, czy płatność ma być zrealizowana metodą tradycyjną – czyli cała kwota brutto wpływa na rachunek firmowy, czy chcesz skorzystać z nowej metody split payment. Teoretycznie Ty jako płatnik decydujesz.
Jeśli zdecydujesz się skorzystać ze split payment wtedy zadziała automat i podziału płatności automatycznie dokonuje bank. Płatnik musi jedynie zaznaczyć właściwą opcję płatności, podać kwotę brutto oraz kwotę VAT, NIP odbiorcy oraz numer faktury. Pieniądze na pokrycie kwoty netto trafią na konto firmowe dostawcy, natomiast środki na pokrycie podatku popłyną na jego specjalny rachunek VAT.
3C: Użyłaś sformułowania „Teoretycznie” – to budzi duże wątpliwości.
MK: no tak… bo tylko teoretycznie Ty decydujesz – ktoś wcześniej może podjąć decyzję za Ciebie, niestety tak to działa. Twój klient może zapłacić Tobie za fakturkę wybierając opcję split payment i już jesteś wciągnięty w niekończącą się spiralę; masz zablokowaną kwotę na subkoncie VAT – i jesteś „zmuszony” z niej skorzystać w takiej samej formie; więc co robisz? Płacisz komuś innemu w taki sam sposób… aby uwolnić swoje środki z subkonta VAT.
3C: Czyli przedsiębiorca nie może wypłacić pieniędzy z subkonta VAT?
MK: Może nimi dysponować w zakresie określonym przepisami ustawy.
3C: To znaczy?
MK: To znaczy, że możesz posłużyć się środkami zgromadzonymi na subkoncie w celu rozliczenia się ze swoich zobowiązań z tytułu VAT z urzędem skarbowym lub też możesz opłacić tymi środkami koszty VAT-u za zakupione towary lub usługi. Jest jeszcze inna dodatkowa opcja: możesz złożyć wniosek do urzędu skarbowego o uwolnienie tych środków i przekazanie ich na rachunek firmowy. Urząd ma 60 dni na rozpatrzenie takiego wniosku. Jako plus można potraktować fakt, że na subkonto VAT możesz otrzymywać zwrot nadwyżki podatku w przyspieszonym terminie 25 dni.
SPLIT PAYMENT, A PŁATNOŚCI W OBCYCH WALUTACH- WAŻNA KWESTIA DLA TRANSPORTU MIĘDZYNARODOWEGO
3C: Czy metodą split payment można realizować płatności w obcych walutach?
MK: Nie. Metoda split payment jest możliwa jedynie przy płatnościach dokonywanych w polskiej walucie.
3C: A co w przypadku opłacania faktur proforma, częściowego opłacania faktury lub regulowania płatności za kilka faktur od jednego dostawcy naraz? Takie sytuacje często się zdarzają. Więc jakie będzie zastosowanie nowych przepisów w tych przypadkach?
MK: Zacznijmy od tego, że dokument proforma nie jest fakturą, nie możemy zatem zlecić przelewu split payment w przypadku takiej płatności. Jeżeli chodzi o częściowe opłacanie faktury, tu decyzja o tym, jakie będą kwoty VAT i netto, należy do płacącego. Nie będzie także możliwe zrealizowanie metodą split payment płatności za kilka faktur jednym przelewem. W split payment na jedną fakturę przypada jeden przelew, więc by opłacić jednemu kontrahentowi kilka faktur naraz, należy zrobić to tradycyjnym przelewem. Dodam jeszcze, choć wydaje się to być oczywiste, że split payment nie można stosować w przypadku płatności gotówką.
SPLIT PAYMENT, A SPEDYCJA MIĘDZYNARODOWA
3C: Ministerstwo Finansów przekonuje przedsiębiorców, że warto posługiwać się metodą split payment. Czy rzeczywiście?
MK: Ministerstwo przedstawia kilka argumentów, które mają nas przekonać o tym, że split payment to najlepsza forma płatności, jak chociażby: brak odpowiedzialności solidarnej i dodatkowych zobowiązań podatkowych w przypadku płatności za towary wrażliwe, czy domniemanie dochowania należytej staranności czy możliwość zwrotu podatku w przyspieszonym terminie. Jednak spora cześć przedsiębiorców obawia się nowych regulacji.
3C: Dlaczego? Skąd tyle wątpliwości? – temat wydaje się być klarowny.
MK: Przede wszystkim z lęku przed zaburzeniem płynności finansowej oraz kosztami związanymi z koniecznością dostosowania systemów księgowych do nowych regulacji. W związku z wdrożeniem mechanizmu podzielonej płatności wprowadzono również zmiany w ustawie o rachunkowości. W dodatkowych informacjach i objaśnieniach w sprawozdaniu finansowym trzeba będzie wskazywać środki pieniężne zgromadzone na rachunku VAT. Zastosowanie mechanizmu split payment nie wpłynie na sposób dokonywania zapisów na kontach w księgach rachunkowych w związku z otrzymaniem czy wystawieniem faktury. Zmieni się jednak sposób księgowania związany z obciążeniem i uznaniem rachunku VAT. Stan rachunku VAT powinien być ewidencjonowany dla celów księgowych. W praktyce może to oznaczać konieczność stworzenia dodatkowego analitycznego konta zespołu 1 (rachunek VAT). Przykładowo: w związku z otrzymaniem zapłaty u sprzedawców pojawi się konieczność księgowania dwóch przelewów, tj. na bieżący rachunek bankowy i na rachunek VAT. Nowe rozwiązania najbardziej odczują małe przedsiębiorstwa oraz samozatrudnieni specjaliści, którzy wiele opłat dokonują gotówkowo lub za pomocą karty płatniczej. W ich przypadku pula „zamrożonych” środków może rosnąć, a płynność finansowa ulec zachwianiu. Czas pokaże, jak te rozwiązania sprawdzą się w praktyce i czy sprawdzi się taki czarny scenariusz snuty notabene przez wielu specjalistów.
3C: Czy przedsiębiorcy mogą się jakoś zabezpieczyć przed takim czarnym scenariuszem?
MK: Dopóki metoda jest dobrowolna, przedsiębiorcy mogą umawiać się między sobą na niestosowanie split payment we wzajemnych płatnościach, ale należy pamiętać, że taka umowa nie będzie prawnie wiążąca. Rząd jednak nie ukrywa, że zmierza do tego, by do 2019 roku split payment stał się metodą obligatoryjną. Wszystko będzie zależało od decyzji Komisji Europejskiej oraz od tego, jak split payment sprawdzi się u nas w praktyce. Na to potrzeba czasu.
3C: A jeśli chodzi o konkrety? Zdradź odrobinę „ciemnej strony” tego rozwiązania…
MK: Wady? Tak, jest ich kilka:
- mniejsza płynność finansowa – gdyby założyć, że firma będzie otrzymywała wszystkie wpływy na konto w systemie split payment, środki do pełnej dyspozycji podatnika będą o 23% niższe.
- konieczność adaptacji oraz zwiększenie nakładu i czasu pracy– konieczność dostosowania systemów informatycznych do dokonywania i księgowania płatności podzielonych, podwójne wpływy na konto zwiększą także liczbę operacji do zaksięgowania z wyciągów bankowych.
- ograniczenie swobody podatnika oraz w mojej ocenie „Iluzoryczna dobrowolność”.
- długi termin oczekiwania na rozpatrzenie prośby o przeniesienie pieniędzy z konta – w świecie finansów trzy miesiące to prawdziwa epoka.
- dodatkowe koszty bankowe – warto ten szczegół sprawdzić w banku prowadzącym rachunek firmowy, bo przecież płatności za każdą z faktur trzeba dokonać osobno. Nawet jeśli banki nie naliczają prowizji za przelew typu SP można oczekiwać, iż znajdzie to swoje odbicie w ukrytych kosztach bankowych.
- szara strefa – wiedząc, że „Polak potrafi” można domniemywać że spora część przedsiębiorców może kierować się w stronę rozliczeń gotówkowych. Należy też pamiętać, że split payment obowiązuje tylko dla płatności w złotówkach, co może spowodować kombinacje w obrocie walutowym.
3C: A jeśli chodzi o naszą branżę? Jakie zagrożenia dla firm transportowych niesie podzielona płatność?
MK: W przypadku, gdy występują zaległości podatkowe, może dojść do zablokowania środków. Jeśli firma ma jakieś zaległości w płatnościach może spotkać się z sytuacją, że z rachunku zostanie ściągnięta kwota zaległości / kosztów egzekucyjnych /odsetek lub że rachunek zostanie zablokowany.
Szacunkowo przewiduje się, że split payment może mieć wpływ na płynność finansową 5-15% przedsiębiorstw branży transportowej.
PODSUMOWANIE
3C: Czyli… podsumowując…
MK: Split Payment – weszło w życie i mimo, że nie jest obligatoryjne lawina ruszyła. To jest błędne koło – niby nie musisz w to wchodzić ale twój partner handlowy z tej metody skorzystał dostajesz taki przelew i siłą rzeczy musisz puścić go dalej tą samą metodą bo masz zablokowaną kwotę VAT. Więc co robisz? Najprościej… uszczęśliwiasz split payment-em następnego przedsiębiorcę. Itd… itd… niekończąca się opowieść.
3C: Czy mieliśmy już taką sytuację? Czy ktoś się skusił?
MK: Oczywiście! I cóż, uszczęśliwiliśmy niestety kolejnego przedsiębiorcę płatnością podzieloną.
3C: Małgosiu, bardzo dziękuję za poświęcony czas i chęć podzielenia się z nami swoją wiedzą – myślę, że mogą się jeszcze pojawić pytania na ten temat – Pomożesz?
MK: …oczywiście – zapraszam do kontaktu: m.kulas@3cargo.com
