EKSPERT RADZI – podsumowanie roku 2019 w branży logistycznej
Seria publikacji EKSPERT 3CARGO RADZI to cykl autorski, oparty o wiedzę osób bezpośrednio związanych z nami – zachęcamy do lektury. Pytania tematyczne można przesyłać na ekspert@3cargo.com
PODSUMOWANIE ROKU 2019 W BRANŻY LOGISTYCZNEJ
Rozwój e-commerce, wzrost polskiego eksportu, pogłębiające się zatory płatnicze – o szansach, zagrożeniach i ogólnej kondycji branży TSL w Polsce w 2019 roku rozmawiamy z Piotrem Kużdżeń, Prezesem 3CARGO Sp z o. o. oraz Transport Managing Partner w 3CARGO Sp. z o. o. Sp. k.
Spis treści:
Transport międzynarodowy- rozterki roku 2019
3Cargo: Panie Prezesie, jakimi tematami branża transportowa żyła w 2019 roku?
Piotr Kużdżeń: Zeszły rok zdominowały przede wszystkim tematy związane ze zmianami w prawie, oczywiście dużo miejsca poświęcono również takim tematom, jak pakiet mobilności czy brexit. I choć większość przedsiębiorców jest już zdecydowanie znużona przeciągającymi się negocjacjami i sporami politycznymi, to wciąż te tematy śledzi. Wynika to z prostego faktu – zarówno przyjęcie pakietu mobilności, jak i wyjście Wielkiej Brytanii ze struktur unijnych będzie kształtować na nowo europejską branżę transportową, wpłynie na europejską gospodarkę, a co za tym idzie – na gospodarkę Polski. Istnieje spore ryzyko, że przyjęcie pakietu mobilności zagrozi pozycji Polski jako lidera na europejskim rynku usług transportowych, szczególnie, że konkurencja nie śpi i polskie firmy transportowe czują na karku oddech konkurencyjnych firm np. z Węgier, Rumunii czy Litwy. Ze strony klientów obserwujemy wzrost zapytań odnośnie przyszłości transportów do Wielkiej Brytanii – jak to będzie wyglądać po brexicie i jak się do tego przygotować przede wszystkim w kontekście odpraw celnych. Branżę czeka szereg nowych wyzwań. Sporo mówiło się także o spowolnieniu gospodarczym w Niemczech oraz jego ewentualnym wpływie na branżę logistyczną ze względu na fakt, że Niemcy to dla Polski największy partner handlowy i dominujący kierunek, jeżeli chodzi o obsługę transportów międzynarodowych.
3C: Częstym tematem, który przewijał się w mediach w zeszłym roku, był także temat pogarszającej się kondycji polskich firm transportowych. Czy faktycznie jest aż tak źle?
PK: Jeżeli chodzi o kondycję naszych rodzimych firm transportowych, to eksperci są w tym względzie zgodni – sytuacja jest alarmująca. Problemem w branży są przede wszystkim pogłębiające się zatory płatnicze, wysokie koszty pracy oraz brak wykwalifikowanej kadry, w tym przede wszystkim uciążliwy od lat brak kierowców. Już teraz brakuje około 100 tysięcy kierowców, a szacuje się, że do roku 2022 ta liczba wzrośnie do 200 tysięcy! Około 95% rodzimych firm transportowych to firmy z sektora MŚP, które niestety są szczególnie wrażliwe na problemy, z którymi boryka się branża. Do tego należy dodać dużą konkurencję na rodzimym rynku oraz rosnącą konkurencję ze strony zagranicznych przewoźników i mamy efekt – rosnącą liczbę upadłości. Według raportu Coface branża transportowa w 2019 roku zanotowała roczny wzrost liczby postanowień o upadłości rzędu 30 proc.
3C: Jak sobie z tym radzić?
PK: Nasza branża już dawno osiągnęła ten etap, w którym o klienta należy zacząć walczyć jakością, a nie zaniżaniem cen. Trzeba inwestować w ludzi, zapewniać im godne warunki pracy, być partnerem biznesowym i pracodawcą atrakcyjnym, oferującym jakość i rzetelność, kierującym się zasadami odpowiedzialnego biznesu. Moim zdaniem, jak i zdaniem wielu ekspertów w branży, potrzebne i nieuniknione jest podniesienie stawek. Pamiętajmy też o tym, że klienci coraz częściej nie szukają jedynie podstawowej i jak najtańszej usługi. Rośnie zapotrzebowanie na usługi kompleksowe, obejmujące szereg innych czynności poza samym transportem, np. odprawy celne czy magazynowanie towaru. Klienci szukają jakości, szukają partnerów, a nie zleceniobiorców. Jakość oferowanych usług będzie zatem decydować o przyszłości biznesu.
Wyzwania dla branży logistycznej w roku 2019
3C: Czy rok 2019 przyniósł branży logistycznej jakieś istotne zmiany prawne?
PK: Istotne zmiany prawne to nasz chleb powszedni, o czym polscy przedsiębiorcy wiedzą doskonale. Każdego roku ustawodawca funduje nam nowelizacje ustaw oraz nowe rozwiązania dla biznesu, z którym musimy być na bieżąco. Z tych istotniejszych w 2019 roku wymieniłbym nowe sankcje jak również nowe obowiązki wynikające z ustawy dotyczącej SENT, inteligentne tachografy, zmiany w kodeksie pracy, wprowadzenie białej listy podatników VAT czy obowiązkowy split payment.
3C: Z jakimi jeszcze wyzwaniami branża logistyczna mierzyła się w zeszłym roku?
PK: Branża TSL jest branżą wyjątkowo wrażliwą na wszelkie zmiany i nowe trendy na światowych rynkach, więc tych wyzwań nigdy nam nie brakuje. Wyzwaniem jest szybka i skuteczna adaptacja do nowych regulacji i wymogów, reagowanie na zmieniające się zapotrzebowanie klientów, podążanie za technologią. Jednym z wyzwań, które mocno dawało o sobie znać w zeszłym roku (i będzie dawać o sobie znać także w kolejnych latach) jest dynamiczny rozwój handlu internetowego. Polacy coraz chętniej robią zakupy w sieci, a liczba tego typu transakcji systematycznie rośnie. Wraz z nią rosną także oczekiwania konsumentów, w tym także te związane z szybką i sprawną dostawą. Ponieważ polska branża e-commerce stoi na naprawdę wysokim poziomie, a konkurencja wśród sklepów internetowych jest ogromna, dostawcy muszą sprostać rosnącym oczekiwaniom klientów oraz być na bieżąco nowoczesnymi rozwiązaniami technologicznymi, by utrzymać się na rynku. Wśród tych rozwiązań bez wątpienia ważne są rozwiązania logistyczne, w tym nie tylko te usprawniające proces dostarczania zamówień do odbiorców ostatecznych, ale także te rozwiązania, które związane są z importem, eksportem i magazynowaniem. Rosnące zapotrzebowanie branży e-commerce na usługi logistyczne szyte na miarę ich potrzeb wymusza na branży TSL coraz większą elastyczność oraz projektowanie rozwiązań maksymalnie skracających czas dostawy oraz oferujących szeroki wachlarz usług dodatkowych. Z modelu 3PL, który uznawany jest za kamień milowy w logistyce, przechodzimy do modelu 4PL a nawet 5PL. Wszystko po to, by cały proces zakupowy był maksymalnie zintegrowany w jeden spójny łańcuch, a czas od złożenia zamówienia do dostarczenia towaru był skrócony do minimum.
Rozwój infrastruktury oraz temat Jedwabnego Szlaku
3C: Transport nie może się rozwijać bez rozwoju infrastruktury. Jak sobie radziliśmy pod tym względem w 2019 roku?
PK: GDDKiA zaliczyła rok 2019 do rekordowych. Udostępniono do ruchu 460 km nowych dróg, a w listopadzie udało się przekroczyć liczbę 4000 km dróg szybkiego ruchu w Polsce. Oczywiście nadal w obszarze infrastruktury pozostaje nam wiele do zrobienia, wiele projektów, w tym także kluczowych dla dalszego rozwoju transportu (szczególnie intermodalnego) czeka na realizację, ale zmierzamy w dobrym kierunku.
3C: Jak bumerang wracał w zeszłym roku temat Nowego Jedwabnego Szlaku.
PK: To prawda. Chińska inicjatywa Nowego Jedwabnego Szlaku oraz związane z nią projekty i przedsięwzięcia od paru lat są tematem gorących dyskusji i podstawą do snucia bardzo ambitnych planów. Polska dostrzega w tej inicjatywie ogromny potencjał dla siebie.
3C: Początkiem stycznia tego roku media obiegła informacja o pierwszym transporcie kolejowym z Chin w ramach inicjatywy Nowego Jedwabnego Szlaku.
PK: Zgadza się. Do Euroterminala w Sławkowie dotarł pierwszy pociąg z Xi’an, który jechał przez Chiny, Kazachstan, Rosję i Ukrainę. Trasę wynoszącą 9,5 tys km pokonał w 12 dni. W tym roku takich transportów ma być kilkaset. Ich zaletą jest niewątpliwie to, że są trzy razy szybsze niż transport drogą morską oraz znacznie tańsze i bardziej ekologiczne niż transporty lotnicze. Jeżeli nie zwolnimy tempa i będziemy nadal inwestować w sieć hubów przeładunkowych, Polska ma spore szanse na to, by stać się bramą łączącą Chiny z resztą Europy. A pod względem obsługi przeładunków radziliśmy sobie w 2019 roku bardzo dobrze. Przykładowo gdański terminal DCT poinformował w grudniu o przeładowaniu dwumilionowego kontenera, co oznacza, że stał się on pierwszym nadbałtyckim terminalem, który obsłużył ponad dwa mln kontenerów w perspektywie roku, a planowane są dalsze inwestycje mające na celu zwiększenie jego wydajności. Innym przykładem może być warszawski terminal intermodalny Laconi, który końcem zeszłego roku zwiększył swoją powierzchnię o 11 tys. mkw. Prognozy na ten rok zakładają zwiększenie ilości obsługiwanych przez niego kontenerów z Chin o 50%.
Cyfryzacja w branży transoprtowej oraz rynek magazynowy
3C: Mówi się często o tym, że przyszłością branży logistycznej jest jej digitalizacja. Czy pod tym względem poczyniliśmy w zeszłym roku jakieś znaczące postępy?
PK: Istotnie digitalizacja ma szansę zrewolucjonizować rynek transportowy w Polsce i znacznie obniżyć koszty działalności, ale dokonuje się ona stopniowo, i jak na razie jej poziom można określić jako niewielki. Podczas gdy globalne marki logistyczne, upatrując w digitalizacji szansy na zwiększenie przychodów i uzyskanie przewagi nad konkurencją, inwestują duże środki w nowe technologie i platformy cyfrowe, mniejsze firmy skupiają się na digitalizacji procesów wewnętrznych i zewnętrznych przede wszystkim celem zwiększenia swojej efektywności. Digitalizacja branży w Polsce przejawia się głównie poprzez rozwój platform cyfrowych umożliwiających wyszukiwanie i kontakt z usługodawcami, wkroczenie na rynek cyfrowych gigantów, takich jak Amazon czy Uber, oraz wprowadzanie do przedsiębiorstw rozwiązań cyfrowych pozwalających na informatyzację, automatyzację i optymalizację procesów. Kamieniem milowym na drodze ku cyfryzacji europejskiego sektora logistyki, a co za tym idzie – do zwiększenia jego wydajności i konkurencyjności, będzie skuteczne i wspólne dla wszystkich krajów unijnych wdrożenie mechanizmu elektronicznego listu przewozowego. W tym obszarze możemy mówić o postępie, bowiem we wrześniu zeszłego roku w Polsce wszedł w życie protokół dodatkowy do Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) dotyczący elektronicznego listu przewozowego. Na prawdziwą rewolucję przyjdzie nam jeszcze poczekać, szczególnie, że pojawiły się wątpliwości odnośnie trybu ratyfikacji protokołu, ale to bardzo ważny krok w dobrym kierunku.
3C: W podsumowaniach związanych z branżą logistyczną nie może zabraknąć analizy rynku magazynowego. Jak kształtował się on w 2019 roku?
PK: W związku z tym, że rok 2018 był rekordowy pod względem zapotrzebowania na powierzchnię magazynową, w zeszłym roku wybudowano jej w Polsce niemal 2,7 mln mkw, czyli o 23% więcej niż w 2018 roku. Zapotrzebowanie natomiast spadło – dane za 3 kwartały 2019 roku mówią o spadku rzędu 29%, jednak eksperci upatrują w tym nie tyle załamania koniunktury, co stabilizacji rynku. Warto wspomnieć o tym, że sieć magazynowa w Polsce zaczyna stopniowo ulegać rozproszeniu, w zeszłym roku deweloperzy zaczęli poświęcać więcej uwagi inwestycjom w mniejszych miejscowościach. Wzrosła także liczba obiektów magazynowych budowanych bez umowy najmu, oraz popularność małych magazynów miejskich, co ma związek z dynamicznym rozwojem branży e-commerce oraz dążeniem sklepów internetowych do maksymalnego skrócenia czasu dostawy.
3C: Panie Prezesie, na koniec zapytam jeszcze o to, jak Pan, jako prezes firmy logistycznej, podsumowałby rok 2019?
PK: To był rok wypełniony nowymi projektami, które pozwoliły nam na znaczne poszerzenie oferty. Dla większości działów 3CARGO, pod względem obsłużonych zleceń, był rekordowy. Z pewnością wynika to ze wzrostu zainteresowania polskich przedsiębiorców kierunkami, które obsługujemy, takimi jak chociażby Rumunia, Bułgaria, Ukraina czy Węgry. Dane GUS mówią wyraźnie o wzroście, który w zeszłym roku zanotował polski eksport. W okresie od stycznia do listopada 2019 wartość naszego eksportu wzrosła o 5,9% a importu o 3,5%, i w branży transportowej ten wzrost jest wyraźnie odczuwalny.
3C: Panie Prezesie, dziękuję za poświęcony czas i życzę dalszych sukcesów w roku 2020.
Rozmawiała Ewelina Kłoda
