spedycja międzynarodowa

Seria publikacji EKSPERT 3CARGO RADZI to cykl autorski, oparty o wiedzę osób bezpośrednio związanych z nami – zachęcamy do lektury. Pytania tematyczne można przesyłać na ekspert@3cargo.com

NOWE ZASADY ROZLICZEŃ MIĘDZYNARODOWEGO OBROTU TOWAROWEGO

W styczniu 2020 roku w życie wejdą nowe zasady rozliczeń międzynarodowego obrotu towarowego, w tym nowe warunki stosowania stawki 0% w WDT (Wewnątrzwspólnotowej Dostawie Towarów). O planowanych zmianach oraz związanych z tym nowych obowiązkach dla przedsiębiorców rozmawiamy z Ireną Mleczko, przedsiębiorcą, właścicielką Kancelarii KWESTURA oraz Tax Advisor w 3CARGO.

Spis treści:

Zmiany w przepisach. Co musisz wiedzieć?

3Cargo: Pani Ireno, zacznijmy może od pytania o to, jakie konkretnie przepisy ulegają zmianie i dlaczego?

Irena Mleczko: Zmiany w przepisach związane są z tzw. pakietem Quick Fixes, do którego zalicza się Dyrektywa Rady (UE) 2018/1910 oraz rozporządzenie wykonawcze 2018/1912. W związku z obowiązkiem implementacji do polskiego porządku prawnego dyrektywy unijnej, Rządowe Centrum Legislacji opublikowało w czerwcu tego roku projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (z dnia 11 marca 2004 r.) oraz ustawy – Kodeks karny skarbowy (z dnia 10 września 1999 r.). Choć implementacja miała nastąpić do końca roku 2019, prace nad ustawą wciąż trwają, w związku z czym Ministerstwo Finansów wydało niedawno komunikat, zgodnie z którym od 1 stycznia 2020 do czasu wejścia w życie nowej ustawy podatnik będzie miał wybór, czy stosować przepisy dyrektywy 2018/1910 czy przepisy krajowe ustawy o podatku od towarów i usług. Ważne, by czynić to konsekwentnie we wszystkich aspektach związanych z rozliczaniem VAT danej transakcji. Należy też podkreślić, że rozporządzenie wykonawcze 2018/1912, zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 282/2011 w odniesieniu do niektórych zwolnień związanych z transakcjami wewnątrzwspólnotowymi, będzie obowiązywać od dnia 1 stycznia 2020 r. bez względu na status prac nad projektem ustawy.

Pakiet Quick Fixes: Cel i konieczność wprowadzenia

3C: Czemu ma służyć pakiet Quick Fixes?

IM: Głównym celem dyrektywy 2018/1910 jest usprawnienie, ujednolicenie i uszczelnienie aktualnego systemu podatku VAT. To właśnie wewnątrzunijne transakcje są źródłem wielu nadużyć, a nawet przestępstw podatkowych. Chyba każdy z nas spotkał się z pojęciem karuzeli podatkowej. Takie karuzele uszczuplają budżety wielu krajów UE na olbrzymie kwoty. Stąd też konieczność wprowadzenia procedur Quick Fixes, czyli szybkich zmian naprawczych. Zmiany, o których mowa, dotyczą m. in. takich obszarów, jak przemieszczenie towarów w procedurze magazynu typu call off stock w handlu transgranicznym, transakcje łańcuchowe czy dostawy wewnątrzwspólnotowe w zakresie przesłanek materialnych uprawniających do zastosowania stawki 0% z prawem do odliczenia.

3C: Zatem jakie wymogi będzie trzeba spełnić, aby wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów objęta została 0% stawką VAT?

IM: Po pierwsze dostawa musi odbywać się na rzecz nabywcy posiadającego wymagany numer identyfikacyjny dla wewnątrzwspólnotowych transakcji, który to numer nabywca musi podać dostawcy. Obecnie w praktyce wygląda to tak, że zastosowanie stawki 0% przy WDT jest możliwe także w przypadku, gdy nabywca nie posługuje się aktywnym numerem identyfikacyjnym, oczywiście pod warunkiem, że dostawca jest w stanie wykazać w inny sposób status nabywcy i fakt rozliczenia przez niego WNT. Zgodnie z nowymi przepisami brak identyfikacji kontrahenta w VIES będzie równoznaczny z brakiem możliwości stosowania stawki 0% VAT. Ponadto projekt wprowadza obowiązek złożenia przez dostawcę prawidłowej informacji podsumowującej VAT-UE. To nie jest oczywiście nowość, ale obecne przepisy nie uzależniają prawa do skorzystania ze stawki 0% VAT przy WDT od złożenia informacji podsumowującej. I to się zmieni. Zgodnie ze znowelizowaną Dyrektywą, podatnik dokonujący WDT utraci prawo do skorzystania z preferencyjnego traktowania jeżeli nie dopełni obowiązku złożenia informacji podsumowującej. Nowe wymogi dotyczą także dokumentów niezbędnych do zastosowania stawki 0%.

3C: A konkretnie?

IM: Chodzi o dokumenty potwierdzające dostawę do innego kraju UE. Obecne praktyka podatkowa jest w tym zakresie dość liberalna i w zasadzie każdy dokument jednoznacznie potwierdzający, że doszło do wywozu towaru z Polski do nabywcy w innym kraju unijnym, jest akceptowany przez organy podatkowe. Może to być przykładowo oświadczenie przewoźnika, zestawienie faktur potwierdzone przez kontrahenta czy też dokumenty generowane z systemu EMCS. Co więcej, jako dowód uprawniający do 0% przy WDT dopuszcza się skany oraz kopie dokumentów wysłane drogą elektroniczną, o ile nie budzą one wątpliwości co do ich autentyczności. Zgodnie z nowymi przepisami zastosowanie stawki 0% będzie uzależnione od przedstawienia co najmniej dwóch dokumentów wystawionych przez podmioty trzecie niezależnie od siebie, potwierdzających dostawę do innego kraju UE. Co do zasady sprzedawca powinien posiadać co najmniej dwa dowody z wymienione w pkt. 3a rozporządzenia, odnoszące się do wysyłki towarów lub jeden dowód z wymienionych w pkt 3b wraz z jednym z pkt. 3a. Grupa 1 dowodów to dokumenty odnoszące się do wysyłki lub transportu towarów, takie jak podpisany list przewozowy CMR, konosament, faktura za towarowy przewóz lotniczy lub faktura od przewoźnika towarów. Grupa 2 dowodów to polisa ubezpieczeniowa w odniesieniu do wysyłki lub transportu towarów lub dokumenty bankowe potwierdzające zapłatę za wysyłkę lub transport towarów, dokumenty urzędowe wydane przez organ władzy publicznej, na przykład notariusza, potwierdzające przybycie towarów do państwa członkowskiego przeznaczenia, czy też poświadczenie odbioru wystawione przez prowadzącego magazyn w państwie członkowskim przeznaczenia, potwierdzające składowanie towarów w tym państwie członkowskim.

Jak przygotować firmę do nadchodzących zmian?

3C: Jak najlepiej przygotować się do zmian?

IM: Ogrom nowych obowiązków jakie „spadają” na przedsiębiorców w nowym roku może wzbudzić niepokój szczególnie wśród małych i średnich przedsiębiorstw. W ostatnim czasie ukazało się mnóstwo informacji na ten temat, szczególnie w Internecie. Jak to jednak w życiu bywa, wiele kwestii związanych z nowymi regulacjami wypracuje praktyka. Z pewnością konieczne jest usprawnienie procesu weryfikacji i obiegu dokumentacji, a co za tym idzie – subordynowanie kontrahentów, bowiem poprawność dokumentacji przewozowej oraz przekazywanie jej w terminie pozostawiają obecnie wiele do życzenia. Staranna weryfikacja kontrahenta będzie miała jeszcze większe znaczenie, niż dotychczas, i warto wdrożyć dodatkowe rozwiązania także w tym zakresie.

3C: Nowe przepisy unijne ujednolicają zasady związane z magazynami typu call off stock. Czy może nam Pani przybliżyć to pojęcie?

IM: Oczywiście. W Polsce rozwiązanie typu call off stock funkcjonuje od 2008 roku pod postacią magazynu konsolidacyjnego. W wielkim skrócie magazyn konsolidacyjny to magazyn, w którym podatnik z innego kraju unijnego przechowuje swoje towary na sprzedaż. Aby polski podatnik miał możliwość rozliczenia wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w ramach procedury magazynu konsygnacyjnego, spełnionych musi być kilka warunków. Po pierwsze podatnik podatku od wartości dodanej nie może być zarejestrowany na terytorium Polski jako podatnik VAT czynny lub zwolniony. Po drugie towary przechowywane w magazynach powinny być przeznaczone do działalności produkcyjnej lub usługowej nabywcy, z wyłączeniem działalności handlowej. Po trzecie spełnione muszą być warunki związane z wymogami dokumentacyjnymi, tj. prowadzenie ewidencji przez prowadzącego magazyn oraz zawiadomienie naczelnika urzędu skarbowego o zamiarze prowadzenia magazynu konsygnacyjnego przed pierwszym wprowadzeniem do niego towarów. Kwestia ujednolicenia procedur call off stock jest ważna przede wszystkim dlatego, że obecnie brak jednolitych regulacji w tym obszarze w ramach Unii Europejskiej, czego efektem są znaczące różnice w regulacjach pomiędzy poszczególnymi państwami członkowskimi. To rodzi często niepewność prawa oraz dodatkowe koszty.

Magazyny typu call off stock i transakcje łańcuchowe: Co się zmienia?

3C: Co dokładnie zmieni się w zakresie procedury call off stock?

IM: Przede wszystkim to, że w modelu call of stock towary przeznaczone są dla z góry określonego odbiorcy, czyli konieczne jest porozumienie z określonym nabywcą. Kolejna zmiana to możliwość przemieszczania do magazynu typu call off stock produktów przeznaczonych do działalności handlowej. Skrócony zostanie także dopuszczalny czas przechowywania towarów w magazynie – z 24 do 12 miesięcy. Po jego przekroczeniu dostawca będzie miał obowiązek dokonania rejestracji na VAT w Polsce. Spełnienie warunków formalnych modelu call of stock sprawi, że dostawca korzystający z tej procedury uniknie konieczności rozpoznania WNT w Polsce oraz rozliczenia VAT od sprzedaży krajowej. Opodatkowaniu VAT będzie podlegać dopiero wydanie towaru z magazynu dla nabywcy, który rozliczy to nabycie jako WNT.

3C: A co z rozliczeniami transakcji łańcuchowych? Czy i w tym zakresie możemy liczyć na jakieś uproszenia i jednolite procedury?

IM: Tak, co przedsiębiorcy zapewne przyjmą z ulgą, bowiem obecnie w tym obszarze panuje niemały bałagan. Transakcje łańcuchowe to takie, w których towar jest kolejno odsprzedawany pomiędzy wieloma podmiotami, jednak wysyłka następuje bezpośrednio od pierwszego dostawcy do ostatniego podmiotu w łańcuchu. W przypadku takich transakcji konieczne jest przypisanie transportu do jednej konkretnej sprzedaży w całym łańcuchu celem prawidłowego rozliczenia VAT. Zmiany wprowadzają domniemanie, zgodnie z którym transakcją ruchomą (transgraniczną) będzie dostawa pomiędzy pierwszym dostawcą a podmiotem pośredniczącym (organizującym transport, niebędącym dostawcą pierwotnym ani ostatecznym nabywcą). To właśnie dostawa na jego rzecz będzie korzystała ze stawki 0% VAT, chyba, że przekaże on sprzedawcy numer VAT kraju wysyłki – wtedy stawka 0% będzie dotyczyć drugiej dostawy w łańcuchu. Co ważne, nowe przepisy zmniejszają znaczenie stosowanych warunków dostawy, czyli incoterms. Mimo teoretycznego ułatwienia, może to spowodować konieczność identyfikacji, kto jest podmiotem pośredniczącym, weryfikacji warunków dostaw, jak również umów handlowych łączących podmioty dokonujące transakcji. Wspomniana regulacja nie dotyczy transakcji importowych oraz eksportowych.

3C: Pani Ireno bardzo dziękuję za poświęcony czas.

Rozmawiała Ewelina Kłoda

Firma transportowa 3CARGO zachęca do zapoznania się z innymi artykułami. Spedycja międzynarodowa – odkryj jej tajniki!


Jakie zmiany wprowadza pakiet Quick Fixes w zakresie rozliczeń VAT dla przedsiębiorców?

Pakiet Quick Fixes wprowadza istotne zmiany w rozliczaniu VAT w transakcjach wewnątrzwspólnotowych, które mają na celu usprawnienie i uszczelnienie systemu podatkowego. Przede wszystkim wprowadzono obowiązek posiadania przez nabywcę aktywnego numeru VAT w systemie VIES jako warunek stosowania stawki 0%. Zmieniono również wymogi dokumentacyjne – przedsiębiorca musi dostarczyć co najmniej dwa niezależne dowody potwierdzające dostawę towarów do innego kraju UE. Nowe regulacje uzależniają także możliwość korzystania z preferencyjnej stawki VAT od złożenia prawidłowej informacji podsumowującej VAT-UE, co wymusza większą dyscyplinę w zakresie weryfikacji i obiegu dokumentów.

Czym jest magazyn typu call off stock i jakie zmiany dotyczą tej procedury?

Magazyn typu call off stock to model umożliwiający przechowywanie towarów w kraju odbiorcy z możliwością ich późniejszego odbioru w zależności od potrzeb. Zmiany wprowadzone w styczniu 2020 roku rozszerzają możliwości wykorzystania tego modelu, pozwalając na przechowywanie towarów przeznaczonych do działalności handlowej, co wcześniej było zabronione. Dodatkowo skrócono maksymalny okres przechowywania towarów w magazynie z 24 do 12 miesięcy. Jeśli dostawca przekroczy ten okres, będzie zobowiązany do rejestracji na VAT w kraju nabywcy. Nowe przepisy zmniejszają ryzyko różnic interpretacyjnych między państwami UE, ujednolicając zasady stosowania tej procedury.

Jak nowe przepisy wpływają na rozliczanie transakcji łańcuchowych?

Zmiany w przepisach wprowadzają uproszczenia w rozliczaniu transakcji łańcuchowych, które obejmują kilka podmiotów i jeden transport towarów. Nowe regulacje określają, że transakcją ruchomą (korzystającą z 0% VAT) jest dostawa między pierwszym dostawcą a podmiotem pośredniczącym, chyba że podmiot ten poda numer VAT kraju wysyłki – wtedy stawka 0% obejmie kolejną dostawę w łańcuchu. Przepisy te ograniczają znaczenie warunków dostawy (Incoterms), które wcześniej były istotnym elementem rozliczeń, co upraszcza interpretację transakcji. Nowe zasady nie dotyczą transakcji importowych i eksportowych, ale koncentrują się na transakcjach wewnątrzwspólnotowych.

Jak przygotować firmę do wdrożenia nowych zasad rozliczeń międzynarodowego obrotu towarowego?

Aby dostosować się do nowych zasad, przedsiębiorcy powinni skoncentrować się na usprawnieniu procesów weryfikacji kontrahentów, zwłaszcza w zakresie numerów VAT w systemie VIES, co ma kluczowe znaczenie dla stosowania stawki 0%. Niezbędne jest również wdrożenie procedur zapewniających zgodność dokumentacji transportowej z nowymi wymogami, w tym pozyskanie dwóch niezależnych dowodów potwierdzających dostawę. Przedsiębiorcy powinni zrewidować warunki dostaw i umowy handlowe, aby były zgodne z nowymi przepisami, szczególnie w kontekście transakcji łańcuchowych. Ważne jest także zorganizowanie szkoleń dla pracowników zajmujących się rozliczeniami podatkowymi, aby zapewnić ich gotowość do wdrożenia zmian w praktyce.

< Wróć do wpisów