Bułgaria – rynek zbytu dla polskich produktów
Seria publikacji EKSPERT 3CARGO RADZI to cykl autorski, oparty o wiedzę osób bezpośrednio związanych z nami – zachęcamy do lektury. Pytania tematyczne można przesyłać na ekspert@3cargo.com
SPIS TREŚCI:
- Polski eksport do Bułgarii
- Bułgaria – co importujemy?
- Polskie inwestycje w Bułgarii
- Transport do Bułgarii
BUŁGARIA – RYNEK ZBYTU DLA POLSKICH PRODUKTÓW
W wymianie handlowej z Bułgarią Polska od lat notuje dodatnie saldo. O tym, dlaczego warto wkroczyć na bułgarski rynek, oraz jak zaplanować ekspansję od strony logistycznej rozmawiamy z Tomaszem Pietnoczką, Kierownikiem Działu Projektów Logistycznych w 3CARGO.
3CARGO: Panie Tomaszu, od wielu lat zajmuje się Pan organizowaniem transportów towarowych do Bułgarii. Czy zauważa Pan wzrost zainteresowania polskich przedsiębiorców tym kierunkiem?
Tomasz Pietnoczka: Tak, rynek bułgarski cieszy się rosnącą popularnością, szczególnie wśród przedsiębiorstw z sektora MŚP. Systematyczny wzrost zapytań i zleceń na tym kierunku jest zauważalny, co zresztą znajduje odzwierciedlenie w danych statystycznych. Co ciekawe, polskie firmy zdecydowanie chętniej eksportują swoje towary do Bułgarii niż z niej importują. Od lat Polska notuje dodatnie saldo w wymianie handlowej z Bułgarią. W 2018 roku wyniosło ono nieco ponad 420 mln euro.
3C: Jakie czynniki decydują o popularności rynku bułgarskiego?
TP: Myślę, że rolę odgrywa tu wiele czynników. Przede wszystkim łatwość prowadzenia interesów z bułgarskimi kontrahentam, która wynika m. in. z faktu, że Bułgaria od 2007 roku jest członkiem Unii Europejskiej. Chłonność rynku też ma znaczenie. Bułgaria od 2015 roku notuje całkiem przyzwoity wzrost gospodarczy, napędzany między innymi rosnącą konsumpcją. Bułgarski rynek jest jeszcze stosunkowo mało nasycony towarami i usługami, a co ważniejsze – ma spory potencjał wzrostu. To stwarza doskonałe warunki dla polskich przedsiębiorców. Fakt, że w ciągu ostatnich trzydziestu lat kraj ten przeszedł znaczącą transformację gospodarczą sprawia, że przedsiębiorcy wciąż są w stanie znaleźć tam dla siebie niszę i trafić ze swoim produktem do szerokiego grona odbiorców.
3C: Może Pan podać jakieś przykłady?
TP: Świetnym przykładem jest tu polska branża mleczarska. Duże zapotrzebowanie na wysokiej jakości mleko w połączeniu z niskiej jakości rodzimą produkcją mleka w Bułgarii wytworzyły niszę, którą udało się wykorzystać europejskim producentom, w tym firmom z Polski. Inny przykład? Ograniczenie krajowej produkcji owoców i warzyw w Bułgarii powoduje znaczący wzrost importu owoców i warzyw z zagranicy. Nasze produkty, np. pomidory, okazują się być dla bułgarskich kontrahentów atrakcyjne cenowo, a łatwość i szybkość obsługi logistycznej produktów spożywczych szybko psujących się to dodatkowy atut. Warto w tym miejscu wspomnieć, że lokalni producenci żywności w Bułgarii coraz częściej mają problemy z zaspokojeniem zapotrzebowania na produkty żywnościowe dostarczane do bułgarskich sieci handlowych. To kolejna potencjalna szansa dla polskich eksporterów na zawarcie korzystnych kontraktów i ekspansję na bułgarski rynek. Mam tu na myśli m. in. producentów z przemysłu mleczarskiego, sektor przetwórstwa mięsnego oraz producentów gotowych artykułów spożywczych, np. słodyczy.
Polski eksport do Bułgarii
3C: Jakie produkty najczęściej eksportujemy do Bułgarii?
TP: Do Bułgarii jeździ sporo polskich artykułów spożywczych, żywe zwierzęta i produkty zwierzęce, urządzenia mechaniczne i elektryczne, w tym części do maszyn, a także tworzywa sztuczne oraz materiały i wyroby włókiennicze. Dla naszych klientów z branży automotive przewozimy znaczne ilości części samochodowych, transportujemy także dużo produktów przemysłu chemicznego, w tym np. nawozy czy chemię spożywczą. Polska jest dla Bułgarii znaczącym partnerem handlowym. W 2017 roku ulokowaliśmy się na 10. miejscu wśród największych eksporterów, tuż za Chinami. Polskie firmy zawierają też sporo kontraktów na produkcję, np. bydgoski producent taboru szynowego Pesa już od kilku lat z powodzeniem produkuje na zamówienie i wysyła do Bułgarii tramwaje. Najnowsza, trzecia już umowa Pesy z bałkańskim odbiorcą – Stolichen Electrotransport – opiewa na kwotę 98 mln zł.
Bułgaria – co importujemy?
3C: A co z importerami? Jakie bułgarskie produkty cieszą się popularnością wśród polskich firm?
TP: Z doświadczenia mogę powiedzieć, że choć zleceń na importy z Bułgarii jest mniej niż zleceń na eksporty, to wielu polskich importerów dostrzega potencjał w produktach bułgarskich. Sprowadzamy z Bułgarii sporo metali nieszlachetnych i wyrobów z nich, maszyny i urządzenia mechaniczne, urządzenia elektryczne oraz części, a także sporo produktów spożywczych. Ciekawostką dla naszych rodzimych przedsiębiorstw (a także wskazówką co do produktów godnych uwagi) może być fakt, że położenie i klimat Bułgarii przekładają się na ogromne bogactwo roślin i popularność ziołolecznictwa. Bułgaria ma wielowiekową tradycję, jeżeli chodzi o uprawę ziół i stanowią one ważny produkt eksportowy. Bułgaria jest także jednym z najbardziej liczących się na świecie eksporterów lawendy czy olejku różanego. Bułgarski olejek różany produkowany w tzw. Dolinie Róż jest uważany za najlepszy na świecie! Warty wzmianki jest także bogaty zasób naturalnych wód mineralnych i źródlanych w tym kraju. Jego potencjał dostrzegła polska grupa Maspex, która w 2017 roku zakupiła bułgarską spółkę Aquarex AD – producenta wody Velingrad. I co ciekawe, to nie była ich pierwsza inwestycja w Bułgarii. Maspex działa prężnie w tym kraju od przeszło 20-tu lat i dzięki swoim inwestycjom jest liderem na bułgarskim rynku soków, nektarów i napojów.
Polskie inwestycje w Bułgarii
3C: No właśnie – inwestycje. To kolejny ważny temat, który warto poruszyć. Jak polscy inwestorzy radzą sobie na rynku bułgarskim i czy jest on dla nich atrakcyjny?
TP: Jest nie tylko atrakcyjny, ale moim zdaniem także bardzo perspektywiczny, co zresztą widać po sukcesach, jakie polskie firmy odnoszą w Bułgarii. Inwestycjom w Bułgarii sprzyjają m.in. stosunkowo niskie w porównaniu zresztą Europy Środkowej i Wschodniej koszty zatrudnienia i produkcji, niewielkie koszty związane z najmem czy cenami energii elektrycznej dla użytkowników przemysłowych. No i nie zapominajmy o podatkach, których stawki w Bułgarii są jednymi z najniższych w Europie. Wszystko to sprawia, że wartość polskich inwestycji w Bułgarii rośnie od wielu lat. W swojej ekspansji na rynek bułgarski nasze rodzime firmy nie ograniczają się tylko do eksportu towarów czy usług, ale coraz chętniej zakładają tam też swoje fabryki i zakłady.
3C: I znowu poproszę o przykłady, bo to naprawdę ciekawy temat.
TP: Oczywiście. W przypadku inwestycji warto wymienić takie polskie firmy, jak Gamrat S.A., wspomniany już Maspex czy Malborskie Zakłady Chemiczne S.A., które zainwestowały w zakład produkcji i przetwórstwa poliuretanu. Polskie firmy chętnie inwestują także w branżę gastronomiczną oraz na rynku deweloperskim. Tutaj doskonałym przykładem jest Globe Trade Centre S.A. – firma będąca jednym z czołowych deweloperów w Europie Środkowo-Wschodniej.
Transport do Bułgarii
3C: Załóżmy, że polskiej firmie uda się nawiązać współpracę z bułgarskim partnerem. Jak najlepiej zaplanować cały proces logistyczny?
TP: Dużym plusem współpracy z bułgarskim kontrahentem jest bez wątpienia dobrze rozwinięta w Bułgarii branża transportowa. Bułgaria, podobnie jak Polska, może poszczycić się dużą liczbą prężnie działających firm transportowych, dzięki czemu organizacja transportów z i do Bułgarii jest stosunkowo łatwa, a oferty korzystne finansowo. Bez względu na to, czy współpraca będzie dotyczyła eksportu czy importu towarów, tematy stricte logistyczne warto oddać w ręce ekspertów. Naturalnym wyborem będzie firma posiadająca doświadczenie na tym kierunku i współpracująca ze sprawdzonymi przewoźnikami. W sytuacji, gdy współpraca dopiero „raczkuje” i ilość towarów eksportowych bądź importowych jest niewielka, najlepszą opcją jest skorzystanie z linii drobnicowych do Bułgarii, ponieważ w transporcie drobnicowym koszt transportu rozkłada się na wiele przesyłek. Polecam Bułgarską Usługę Logistyki Lądowej, czyli linię drobnicową BULL. To jedna z najpopularniejszych polskich linii drobnicowych do Bułgarii.
3C: Bardzo dziękuję za rozmowę.
